Kozmetik, insanların daha çekici görünmek veya görünüm sorunlarını gidermek için kullandıkları ürünleri ve uygulanan bakım ve tedavileri kapsayan bir ifadedir. Kozmetiğin tarihine bakılırsa, insanlık tarihi kadar eski olduğu görülür.
Kozmetik ürünleri, bir tarafıyla sağlık ile de ilgili oldukları için, üretim aşamaları ve üretimde kullanılan ham madde ve yardımcı maddelerin seçimi ve kullanımı son derece önemlidir. Bu açıdan insanların güvenle kullanabilmeleri için belli standartlarda üretim yapılması gerekmektedir.
Kozmetik ürünlerin güvenilirliği her zaman üretici firmaları, tedarikçileri, toptancıları, perakendecileri ve yasal mercileri meşgul eden bir konu olmuştur. Bu durum, ürün çeşitliliği ve üretim yapan firmaları sayısı arttıkça daha da ciddi bir hal almıştır. Çeşitli zamanlarda, kozmetik ürünlerin güvenilirliğini sağlamaya yönelik, yerel olsun uluslararası alanda olsun çok sayıda standart hazırlanmıştır.
ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi böyle bir ihtiyaçtan ortaya çıkmıştır ve kozmetik sektörünün belli ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile ve kozmetik sanayi tarafından kullanılmak üzere, Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından hazırlanmış ve 2007 yılında yayınlanmıştır. Bu standartlar kozmetik ve kişisel bakım ürünleri sektörüne ışık tutacak niteliktedir.
Kozmetik ürünleri insan sağlığını doğrudan etkilemektedir. Bu yüzden de kozmetik ürünlerinin güvenilir koşullarda ve standartlarda üretilmesi gerekmektedir. Etkin ve güvenilir ürünler üretilmesini sağlamak üzere de GMP (Good Manufacturing Practices), dilimizdeki ifadesi ile İyi Üretim Uygulamaları standartları geliştirilmiştir. Bu standartlar kozmetik dahil ilaç, gıda, tıbbi cihazlar ve benzeri ürünlerin, hangi koşullarda üretilmesi gerektiği konusunda kılavuzluk yapmaktadır.
ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi standardının en dikkat çeken özelliği, daha çok ilaç ve gıda sektörü firmalarında yaygın olarak kullanılan GMP, İyi Üretim Uygulamaları standartlarına odaklanıyor olmasıdır.
ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi, kozmetik ürünlerinin üretiminden başlayarak, test edilmesi, ambalajlanması ve buna benzer çeşitli aşamalarına, geniş kapsamlı bir Kalite Yönetim Sistemi yaklaşımı getirmektedir.
Bu sistemin firmalarda kurulması ve gereklerine uyulması oldukça kolaydır. Ancak bunun yanında üretici firmalar, kozmetik ürün güvenilirliğini ilk koşul olarak öne süren, hem yerel hem de küresel anlamda müşteri taleplerini karşılamak için de bu sisteme yönelmektedir.
ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi standardına uyan kozmetik ve kişisel bakım ürünleri üreten firmalar, yerel ve küresel pazarlarda söz sahibi olabilmekte ve müşteri portföylerini genişletmektedirler.
ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi özellikle kozmetik ürünleri için tasarlanmış GMP standartlarını içermektedir ve talep eden kuruluşlar için ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi Belgesi düzenlenmektedir.
Uluslararası nitelikte olan bu standartlar, yeni kozmetik yönetmeliği ile de zorunlu hale getirilmiştir. Bu yüzden hem yönetmelik koşullarını yerine getirmek için hem de belgelendirmenin getirdiği avantajlardan yararlanmak için, bu sektörde faaliyet gösteren firmalar, işletmelerinde ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi’ni kurmaktadırlar.
Bu sistemin gerekleri, ürün kalitesini etkileyen insan faktörü yanında idari ve teknik bazı konuların yönetimine ilişkin olarak firmalara uygulamaya yönelik tavsiyelerde bulunmaktadır. Bu standartlar, kozmetik ürünlerinin üretiminden sevk edilmesine kadar çeşitli aşamalarda süreçlerin izlenmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Kozmetik sektöründe ülkemizde üretim ve pazarlama alanında faaliyet gösteren çok uluslu birçok firma bulunmaktadır. Bunun yanında geniş üretim kapasitesine sahip çok sayıda üretici firma da var. Pazarda büyük firmaların yanında, organik, doğal ve doğal katkılı ürünler üreten küçük ve orta ölçekli firmalar da yer alıyor.
Piyasaya kozmetik ürün veren firmaların, Sağlık Bakanlığı’na kayıt yaptırmaları ve ürettikleri her ürün için bildirimde bulunmaları bir zorunluluktur. Bu firmaların önemli bir kısmı ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi belgelerine sahiptir.
2005 yılında yayınlanan kozmetik mevzuatı, Avrupa Birliği gereklerine uyumlu olarak hazırlanmıştır. 2013 yılında yürürlüğe giren kozmetik yönetmeliği de ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları standardının uygulanmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu yönetmelik hükümlerine göre, kozmetik ürünlerin sunumu, etiketi, nasıl kullanılacağı konusunda yapılan açıklamalar ve üretici firma tarafından verilen bilgiler dikkate alınarak, normal koşullarda kullanılan kozmetik ürünlerin, insan sağlığına zarar vermemeleri gerekiyor.
Sonuç olarak, ISO 22716 Kozmetik İyi Üretim Uygulamaları Sistemi, GMP, İyi Üretim Uygulamaları standartları esas alınarak hazırlanmıştır ve kozmetik ürünlerin sağlık açısından endişe duyulmadan kullanılmasını sağlamaya yöneliktir