Belgelendirme Kuruluşları kimlerdir?
Belgelendirme kuruluşları; akreditasyona esas konulardan olan kalite yönetim sistemlerinin firmalarda ISO 9000 standart gereksinimlerine uygun olarak kurulup, işletilmekte olduğunu denetleyen ve bunu bir belge ile dokümante eden organizasyonlardır.
Belgelendirme kuruluşunu seçerken nelere dikkat etmeliyim?
Belgelendirme yapmaya yetkili ve verdiği sertifikaları ulusal ve uluslararası pazarda kabul görür, akredite bir belgelendirme kuruluşu seçmelisiniz. Bu amaçla; çalışacağınız belgelendirme kuruluşunun akreditasyon belgesini isteyiniz ve akreditasyon belgesinin kapsamını inceleyiniz. Belgelendirme Kuruluşunun Türkiye’deki belgelendirme faaliyetleri kapsamında, kuruluşunuzun faaliyetleri yer almakta mıdır, eğer yoksa verdiği belge tanınır bir belge değildir.
Ülkemizde faaliyet gösterip de yurtdışından akredite olmuş belgelendirme kuruluşlarının verdiği belgelerin, ülkemizde de geçerli olabilmesi için bu belgelendirme kuruluşlarının ayrıca TÜRKAK tarafından da akredite edilmeleri gerekiyor mu?
Yabancı kökenli olup da ülkemizde faaliyet gösteren ve belgelendirme faaliyeti yapan kuruluşlar; Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) üyesi bir ulusal akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş ve ilgili firmanın Türkiye’deki uzantısı da bu akreditasyon kapsamında yer almakta ise, bu belgelendirme kuruluşlarının Türkiye’deki müşterilerine hizmet vermelerinde bir sakınca bulunmamaktadır.
EA’nın sorumluluk alanı dışındaki diğer dünya ülkelerinden her hangi birinde faaliyet gösteren bir belgelendirme kuruluşu, Türkiye’de belgelendirme çalışması yapmış ve bu kuruluşu akredite eden taraf da EA’nın karşılıklı tanınma anlaşması yaptığı bir bölgesel akreditasyon kuruluşuna üye ise burada da belgelendirme kuruluşunun yeterliliği hususunda bir sorun ortaya çıkmayacaktır.
Bununla beraber; yurtdışından yapılacak olan akreditasyona göre, ülkemizde varolan akreditasyon sisteminden ( TÜRKAK ) alınacak akreditasyon belgelendirme kuruluşunun stratejik bir kararı olmakla sınırlıdır.
ISO 9000 denetimi esnasında firmayı kim temsil etmelidir?
ISO 9000 belgelendirme denetimi; Belgelendirme Kuruluşu adına baş denetçi tarafından yönetilen, denetim ekibi ve kuruluş yöneticilerinin katıldığı açılış toplantısı ile başlar. Açılış toplantısında denetlenen firma ise; üst yönetim, Kalite Yönetim Temsilcisi ve ISO 9000 standardının kurulması, geliştirilmesi ve işletilmesinden sorumlu diğer yönetici veya çalışanlar tarafından temsil edilir. Toplantıda denetçiler ISO 9000 denetim sürecini açıklar, denetim programını karşılıklı onaylar ve denetimle ilgili diğer konuları konuşurlar. Denetim esnasında denetçiler programa uygun olarak değişik departmanların denetimi için ayrılırlar. Her denetçi genellikle kuruluştan bir refakatçi ile birlikte denetimi sürdürür. Refakatçiler, genellikle ISO 9000 sisteminin kurulması, geliştirilmesi ve işletilmesinden sorumlu kişilerdir. Bu kişiler, Kalite Yönetim Temsilcisi ve personeli, küçük kuruluşlarda ise bazı durumlarda yönetim personeli olabilir. Denetim, denetim ekibinin denetim sonucunu açıkladıkları kapanış toplantısı ile sona erer. Kapanış toplantısına, açılış toplantısında firmayı temsil etmesi gereken tüm personelin katılması gerekir. Açılış toplantısına katılamayan ilgili personelde katılabilir.
ISO 9001:2000 revizyonu 6 adet dokümante edilmiş prosedür istiyor, bunu hazırlamamız yeterli midir?
ISO 9001:2000 revizyonu 6 adet dokümante edilmiş prosedür istiyor. Ancak bu çalışma ile sistem gerekleri tamamen karşılanıyor anlamı çıkartılmamalıdır. Kalite sisteminizin etkinliği için gerekli olan proseslerin yerine getirilmesi açısından ilave dokümanlara (prosedür, talimat, form, iş akış şemaları, vb.) ihtiyacınız olabilecektir. İlave dokümanların sayısı, firmanızın büyüklüğüne, yapısına, proseslerinizin karmaşıklığına bağlı olacaktır.
Mevcut kalite sistemi başarılı bir şekilde gerçekleştiriliyorsa sadece kapsam açısından farklılıklara odaklanıp (örneğin; müşteri memnuniyeti, verilerin analizi ve sürekli gelişme vb.) bunları mevcut sisteme/dokümanlara entegre etme yeterli olacaktır.
ISO 9001:2000 revizyonuna müşteri memnuniyeti ile ilgili şartlar neden dahil edildi?
Müşteri memnuniyeti firmaları yönlendiren en önemli kriterlerden bir tanesidir. Ürünün, müşteri ihtiyaçlarını ve beklentilerini karşılayıp karşılamadığının tespiti için, müşteri memnuniyetinin ölçüsünün tespiti gerekir. Kuruluşların gelişimi, müşteri memnuniyetini artırmak için gerekli önlemlerin alınmasıyla artacaktır.
Proses (süreç) nedir?
Girdileri alıp bir çıktıya dönüştüren her bir aktivite veya operasyon proses (süreç) olarak isimlendirilebilir. Bir prosesin çıktısı genellikle bir sonraki prosesin girdisi olarak sistemi etkileyecektir. Bir kuruluşta proseslerin sistematik tespiti ve yönetimi proses yaklaşımı olarak ifade edilir. Revize edilen standart proses yaklaşımını esas almıştır.
ISO 9001:2000 revizyonuna göre tüm ürünlerimi kapsama dahil etmeli miyim?
ISO 9001:2000 revizyonu, kuruluşlara tüm ürünlerini belgede tanımlı olan kapsama dahil etme zorunluluğu getirmiyor. Ancak, kapsama dahil edilen ürünler ISO 9001: 2000 standardının uygulanabilen tüm şartlarını yerine getirmek zorundadır. Standart; uygulaması olmayan ve konuyla ilgili müşteri istekleri ve yasal mevzuata aykırı olmaması koşuluyla, bazı maddelerin belge kapsamında hariç tutulmasına müsaade etmektedir. Ancak kuruluş, uygulaması olmayan (hariç tutulan) maddelerin neden uygulanmadığının haklı gerekçelerini dokümante etmek zorundadır, bu koşul yalnızca standardın 7. maddesi için geçerlidir.
Tasarım, kalite yönetim sistem belgesi kapsamındaki ürünler için, müşteri istekleri ve yasal mevzuata göre bir koşul değil veya ürün belirlenmiş bir tasarıma göre elde ediliyorsa, kuruluşlar ISO 9001:2000 standardına göre belgelendirilebilecektir. Bu durumda hariç tutulan konular ve gerekçeleri kalite el kitabında açıklanacak, ayrıca hariç tutulan faaliyetler belge kapsamında belirtilecektir.
Kalite yönetim sistem belgesi kapsamını belirlerken nelere dikkat etmeliyiz?
Kalite yönetim sistem belgesi kapsamını belirlerken, müşterilerinizi yanılgıya düşürecek ifadelerden kaçınmalı ve kapsam dahilindeki ürün çeşitleri ve ürün gerçekleştirme prosesleri ile ilgili yeterli ifadeler bulunmalıdır.
Kuruluş içinde tüm çalışanların kalite politikasını bilmesine gerek var mıdır?
Kalite politikası kuruluşun anayasasıdır. Kaliteyi doğrudan etkileyen özellikle politikanın uygulanmasından sorumlu yönetim kadrosu başta olmak üzere her kademe çalışanın kalite politikasını ve bu kapsamda üzerine düşen görev,yetki ve sorumlulukları bilmesi gereklidir.
Tedarikçileri denetlememiz şart mı?
Kuruluşların kalite yönetim sistemlerinde aksi bir ifade bulunmadığı taktirde, tedarikçilerini denetlemesi şart değildir. Standart tedarikçilerinizi için seçim kriterleri oluşturmanızı ve bu kriterlere uygun olarak değerlendirmenizi ön görür. Ancak tedarikçilerinizden sağlayacağınız ürün/hizmet kalitesinin artırılması yönünde değerlendirme kriterleri arasına yerinde denetim şartını koyabilirsiniz. Tedarikçinizin gelişimi, sağlamakta olduğunuz ürün/hizmet kalitesinin de gelişimi olacaktır.
Avrupa Birliği ülkelerine ihracat yapıyoruz, ISO 9000 belgesi yeterli midir?
ISO 9000 standardı zorunlu bir standart değildir, ancak müşterileriniz için tercih sebebi olabilir. Rekabette üstünlük sağlamak için ISO 9000 belgesi gizli bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır.
AKREDİTASYON NEDİR?
AKREDİTASYON , ulusal veya uluslar arası kuruluşlar tarafından; laboratuarların, muayene ve belgelendirme kuruluşlarının ulusal ve uluslar arası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilmesi, yeterliliğinin onaylanması ve düzenli aralıklarla denetlenmesidir.
Laboratuar Akreditasyonu
Her türlü kalibrasyon, analiz ve test hizmeti verecek laboratuarların akreditasyonudur.
İlgili doküman; TS EN ISO/IEC 17025:2000 -Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği İçin Genel Şartlar
Muayene Kuruluşlarının Akreditasyonu
Bir ürün veya hizmete ilişkin analiz ve deney sonuçlarını yorumlayarak belgelendiren kuruluşların akreditasyonudur.
İlgili doküman; TS EN 45004:1997- Çeşitli Tipteki Muayene Kuruluşlarının Çalıştırılması İçin Genel Kriterler
Ürün Belgelendirmesi Yapan Kuruluşların Akreditasyonu
Ürün belgelendirmesi yapan kuruluşların akreditasyonudur.
İlgili doküman; TS EN 45011:1993- Ürün Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Kriterler
Kalite Sistem Belgelendirmesi Yapan Kuruluşların Akreditasyonu
Kalite Sistem belgelendirmesi yapan kuruluşların akreditasyonudur.
İlgili doküman; TS EN 45012:1993- Kalite Sistem Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Kriterler
Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşların Akreditasyonu
Personel belgelendirmesi yapan kuruluşların akreditasyonudur.
İlgili doküman; TS EN 45013:1993- Personel Belgelendirmesi Yapan Belgelendirme Kuruluşları İçin Genel Kriterler
STANDART HAZIRLAYAN KURULUŞLAR KİMLERDİR?
Avrupa Standardizasyon Komitesi (CEN) : Elektrik ve elektronik sektörleri dışındaki konularda standartlar hazırlamaktadır.
Uluslar arası Standardizasyon Örgütü (ISO): Elektrik ve elektronik sektörleri dışında uluslar arası standartlar hazırlamaktadır.
Avrupa Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (CENELEC): Elektrik ve elektronik konularında standartlar hazırlamaktadır.
Uluslar arası Elektroteknik Standardizasyon Komitesi (EIC): Elektrik ve elektronik sektörlerinde uluslar arası standartlar hazırlamaktadır.
Avrupa İletişim Standardları Enstitüsü (ETSI): İletişim alanına giren konularda standartlar hazırlamaktadır.
Türk Standartları Enstitüsü (TSE)