AS 9100 –EN 9100 – JISQ 9100
Uzay ve Havacılık Sektöründe Kalite Yönetim Sistemi Standardı
Hava-uzay endüstrisinde, ister tasarım ya da üretim sektöründe çalışın veya isterse bakım ve kontrol hizmet veriyor olun en yüksek düzeyde güvenlik sunulmak zorundadır.
Ticariden savunma havacılığına kadar hava-uzay endüstrisinde kalite, uluslararası tanınabilir AS 9100 standartlarına göre ölçülür.
AS 9100 hava-uzay standartları Uluslararası Hava-uzay Kalite Grubu (IAQG) tarafından geliştirilmiştir, tüm tedarik zincirini kapsar. Bu, malzeme tasarımı ve üretimi yapan ve aksesuar ya da yedek parça tedarik eden şirketleri olduğu gibi tedarik ve bakım veya kontrol ve tamir hizmetleri veren şirketleri de kapsar. Bu standart dünya çapında benimsenmiştir ama her kıtada farklı bir isme sahiptir. Amerika’da AS 9100, Avrupa’da EN 9100 ve Asya-Pasifik bölgesinde JISQ 9100 olarak kullanılır.
Airbus, Boeing, GEAE ve Rolls-Royce gibi lider havacılık üreticileri tarafından desteklenir ve tanınır. Aslında AS 9100 belgesi şimdiden, bu sayılan üreticilerce tedarikçilerine getirdikleri temel bir standart haline gelmiştir.
Bir kuruluşun, uzay ve havacılık sanayi tedarik zincirinde mal veya hizmet üreten bir halka olarak yer alabilmesi için, AS 9100 sertifikasyonuna sahip olması gereklidir. AS 9100’e göre belgelenen kuruluşlar, onaylı tedarikçi olarak Uluslararası Havacılık Kalite Grubu’nun (IAQG) OASIS veritabanına kaydedilir.
- ISO 9000 gereksinimlerini temel alan AS 9100 buna ek olarak kaliteye, üretimin ve tedarik zincirinin tüm aşamalarına,
- AS/EN/JISQ 9100 standardı sadece havacılık satıcıları endüstrisine değil aynı zamanda
tüm dağıtım zinciri olarak ekipman tasarımı ve üretimi, havaalanlarının ve havayollarının operasyonlarında, yedek parçaların temini ve bakımında, uçuş operasyonları ve mal nakliyatında, uygulanabilir,
- EN/AS/JISQ 9100 yeni malzeme ve parça üreten şirketlerde uygulanabilir,
- EN/AS/JISQ 9110 bakım ve onarımları yerine getiren şirketlerde uygulanabilir,
- EN/AS/JISQ 9120 dağıtım ve satış merkezleri için uygulanabilir,
- Belgelendirme Denetimi güvenlik ve teknoloji konularında özel bir bakış açısı getirmiştir,
- Sivil veya askeri tüm alanlara uygulanabilir.
Bir kalite yönetim sisteminin temel gereksinimleri yanı sıra, AS 9100 standardının ana konuları şu şekilde özetlenebilir :
- Konfigürasyon yönetimi sistemi: Ürünlerin, kullanım ömürleri boyunca, fonksiyon ve yapım aşamalarının izlenmesi
- Kullanılan hammadde ve prosedürler, araçlar, personelin niteliklerine ilişkin izlenebilirlik,
- Müşteriler ve yetkililerin gereklerine uyumlu hale getirilmesi için emniyet ve fonksiyon tanımı,
- Risk analizi ve değerlendirmesi
EN/AS/JISQ 9100 de uygulanacak kural ve prosedürler IAQG (uluslararası havacılık kalite grubu] ve avrupada EAQG (Avrupa havacılık kalite grubu] ve de ASD tarafından elden geçirilmiştir.
İlgili Standartlar
AS 9100, hava-uzay belgelendirmesi için temel standarttır ama Otomotiv Mühendisleri Topluluğu tarafından yayınlanmış, endüstrinin farklı bölümleri ile ilgili olan ilgili standartlarda da rehberlik edebiliriz:
- AS 9110 – Bakım ve Tamir Kuruluşları için
- AS 9120 – hava-uzay stokçuları ve doğrudan distribütörler
- AS 9003 – dışarıdan sağlanan gözetim ve test kalite sistem sağlayıcıları